Codziennie w Internecie, przede wszystkim w serwisach społecznościowych, są publikowane setki milionów zdjęć i filmów, przedstawiających również dzieci. Warto więc, aby dorośli znali konsekwencje i ryzyko związane z publikowaniem tego typu treści w przestrzeni publicznej, jaką jest niewątpliwie Internet.
RYZYKO UDOSTĘPNIANIA WIZERUNKÓW DZIECI WINTERNECIE
- W Internecie nic nie ginie.
Raz umieszczony materiał może pozostać tam na zawsze. Udostępniany przez tysiące użytkowników, może błyskawicznie się rozprzestrzeniać, co powoduje, że trudno go usunąć, a właściwie staje się to niemożliwe.
- Zdjęcia czy filmy opublikowane w sieci przestają być własnością tylko publikujących.
Mogą być pobrane, modyfikowane, wykorzystane i rozpowszechniane przez innych internautów, również oszustów. Nawet jeśli dana treść nie może być pobrana, praktycznie każde urządzenie pozwala na zrobienie tzw. zrzutu ekranu i skopiowanie materiału.
- Cyberprzemoc.
Publikowane materiały zawierające dane osobowe w tym wizerunek, mogą zostać użyte przeciwko dziecku, do dręczenia, wyśmiewania czy szantażowania. Szczególnie w wieku nastoletnim młodzi ludzie wykorzystują takie treści czasami dla żartu, innym razem w emocjach, aby zemścić się czy komuś dokuczyć, często nie potrafiąc przewidywać wpływu własnych działań na innych.
- Wykorzystanie treści z udziałem dzieci w celach przestępczych, także na tle seksualnym.
Wiele materiałów z łatwością dostępnych w Internecie trafia w niepowołane ręce oszustów a nawet pedofili. Zdarzają się przypadki kradzieży cyfrowej tożsamości np. w celu prowadzenia zbiórek na „chore” dziecko zobrazowanych zdjęciem przypadkowego dziecka albo używania skradzionego wizerunku do realizacji różnych fantazji, w tym przemocowych lub seksualnych.
- Nieświadome udostępnianie szerokiego zakresu informacji.
Razem ze zdjęciem lub filmem bardzo często udostępnianych jest znacznie więcej informacji niż sam wizerunek. Tego typu materiały graficzne opatrywane są zwykle komentarzem, a ponadto umieszcza się je w określonym kontekście sytuacyjnym, np. dotyczą jakiegoś konkretnego zdarzenia czy momentu.
- Wykorzystanie wizerunków dzieci w celach komercyjnych i zarobkowych.
Zdarza się, że wizerunek dziecka bez jego zgody i świadomości wykorzystywany jest w celach komercyjnych. Wielu influencerów i influencerek promując różne usługi i produkty, wykorzystuje do tego zdjęcia i filmy dzieci– zarówno swoich, jak i cudzych. Tego typu działania coraz częściej są oceniane przez różnych ekspertów i rozpatrywane jako bezprawne wykorzystanie wizerunku nieletnich w celach zarobkowych. W niektórych krajach europejskich toczy się nawet dyskusja na temat wprowadzenia zakazu publikowania wizerunków dzieci przez rodziców w celach komercyjnych.
- Naruszanie godności.
W sieci można trafić na wiele materiałów z udziałem dzieci ukazujących je w krępujących sytuacjach lub w niepełnym ubraniu. W Internecie udostępniane są ujęcia z plaży, basenu, w trakcie czynności higienicznych, co wiąże się z kompromitacją i upokorzenie przedstawionych osób, ośmieszeniem ich reakcji i emocji.
- Odbieranie dziecku prawa do budowania własnej historii o sobie.
Każdy człowiek powinien mieć możliwość tworzenia własnej tożsamości i wizerunku, także w środowisku cyfrowym, do decydowania o tym, co chce publikować na swój temat, a co powinno zostać w sferze prywatności. W przypadku dzieci, których życie było nadmiernie i bez konsultacji z nimi dokumentowane w sieci przez dorosłych, proces ten może być zaburzony. Ich ślad cyfrowy buduje się, zanim same mogą zdecydować, jakie informacje o sobie chcą upubliczniać.
- Brak podmiotowego traktowania dzieci.
Młodzi ludzie powinni być włączani w decydowanie o sprawach, które ich dotyczą, a zarządzanie własnym wizerunkiem to element ich prawa do prywatności, prawa do opowiedzenia historii o sobie w Internecie tak, jak sami by chcieli. Warto ich pytać o zgodę na publikowanie ich wizerunków, rozmawiać z nimi o korzyściach i ryzyku takich decyzji, pytać o odczucia dziś i perspektywę przyszłości.
PAMIĘTAJ!
Chociaż publikujemy w Internecie zdjęcia czy filmy w dobrych zamiarach, aby się pochwalić, podzielić radosnymi emocjami, to musimy liczyć się z szeregiem negatywnych konsekwencji, jakie niesie ze sobą to działanie
